- Βαλανσιέν
- (Valenciennes). Πόλη (42.343 κάτ. το 1999) της Β Γαλλίας στον νομό του Βορρά (Nord). Είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Εσκό, 48 χλμ. ΝΑ από την Εζ και κοντά στα βελγογαλλικά σύνορα. Η ίδρυση της πόλης ανάγεται στους χρόνους της ρωμαϊκής κατάκτησης. Τον Μεσαίωνα αποτέλεσε κομητεία, η οποία τον 11ο αι. συγχωνεύτηκε στην κομητεία του Ενό, της οποίας η Β. έγινε πρωτεύουσα. Στις αρχές του 16ου αι. ο πληθυσμός της δέχτηκε τη θρησκευτική μεταρρύθμιση και το 1567 πήρε μέρος στην εξέγερση των Κάτω Χωρών εναντίον του Φίλιππου Β’ της Ισπανίας, με αποτέλεσμα να καταληφθεί από τα ισπανικά στρατεύματα. Ο Λουδοβίκος ΙΔ’ την κατέλαβε το 1678 και, με τις συνθήκες του 1678 και του 1714, την απέσπασε οριστικά από τις Κάτω Χώρες. Μόνο για μια σύντομη περίοδο (1793-94) η πόλη πέρασε υπό αυστριακή κατοχή. Κατά την κατάρρευση του ναπολεόντειου καθεστώτος, το 1815, η Β. κυριεύτηκε από τα πρωσικά στρατεύματα. Στους δύο παγκοσμίους πόλεμους, η πόλη καταλήφθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα τις πρώτες μέρες των εχθροπραξιών και υπέστη σημαντικές καταστροφές. Η πόλη διαθέτει μεταλλουργία, χημική βιομηχανία, υφαντουργία και άλλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις ενώ, στην ευρύτερη περιφέρειά της λειτουργούν ανθρακωρυχεία. Η πόλη εξάλλου, από τον 15o αι. είχε δημιουργήσει παράδοση στην κατασκευή δαντελών. Οι δαντέλες της, που είχαν και την ονομασία της πόλης, κατασκευάζονταν με κοπανέλια και ο χρόνος καθώς και η πολύπλοκη διαδικασία για την κατασκευή τους τις έκαναν πανάκριβες. Η εξαιρετική τους ποιότητα και η αισθητική τους αξία στάθηκαν αφορμή να γίνουν περιζήτητες μεταξύ των ευγενών, οι οποίοι –σύμφωνα με ένα παλιό χρονικό– πουλούσαν και τη γη τους ακόμα για να αποκτήσουν έναν δαντελένιο γιακά ή ένα ζευγάρι μανικέτια. Η μεγαλύτερη ακμή της βιοτεχνίας αυτής σημειώθηκε μεταξύ 1725 και 1780, περίοδο κατά την οποία απασχολούσε 4.000 εργάτριες. Από την εποχή αυτή, το υπερβολικό κόστος της κατασκευής των βαλανσιέν προκάλεσε την προοδευτική πτώση της παραγωγής, η οποία σταμάτησε το 1840, οπότε το τελευταίο κομμάτι δαντέλας που βγήκε από τα εργαστήρια της Β. δωρήθηκε στη δούκισσα του Νεμούρ. Απομιμήσεις των βαλανσιέν κατασκευάζονται πλέον σε διάφορες πόλεις της Β Γαλλίας και του Βελγίου.
Dictionary of Greek. 2013.